Home

HKS, het HerKenningsSysteem

HKS is een van de oudste en bekendste systemen van de nederlandse politie.


HKS van 1978 tot nu

Omstreeks 1978 werd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken een geautomatiseerd systeem beschikbaar gesteld. De tien grootste politiekorpsen voerden vanaf dat moment gegevens in een centrale computer om de herkenning van strafbare feiten en (eventuele) verdachten mogelijk te maken. De eerste HKS applicatie werd ontwikkeld door het LAP (Landelijk Automatiseringsbureau Politie). De centrale computer stond toen opgesteld in Heerlen. Van landelijke verspreiding en gebruik was in deze eerste fase nog geen sprake. Ook was het toen nog niet mogelijk om in elkaars bestanden te kijken. Door deze tien korpsen werd een gebruikersgroep, onder voorzitterschap van het LAP samengesteld die de verdere ontwikkelingen van de HKS applicatie ter hand nam.

Al spoedig werd de noodzaak onderschreven om het HKS regiobreed te maken (er was toen al sprake van een bepaalde vorm van regiovorming). Medio 1986 was HKS gereed om per regio de gegevens te kunnen verwerken en op te slaan. Door samenwerkingsverbanden (op bepaald gebied van automatisering, recherchebijstand en dergelijke) ontstonden de eerste regio’s. Nadat op regioniveau bevragingen van het HKS mogelijk was geworden, werd gewerkt aan de mogelijkheid om personen en aangiften landelijk te bevragen. Voor deze mogelijkheid werd een Centrale Verwijzingsindex (CVI) gebouwd. In 1990 werd deze in gebruik genomen. Nu zijn alle 25 regio’s, het KLPD en de KMAR aangesloten op de CVI.

Het belang van HKS voor de politieorganisatie

HKS kun je ook wel het geheugen van de Nederlandse politie noemen. Verdachten waartegen een proces verbaal t.a.v. een gepleegd misdrijf is opgemaakt, blijven in HKS geregistreerd staan totdat het ten laste gelegde misdrijf is verjaard. Aan elk misdrijf (in HKS ingevoerd als wetsartikel) hangt een expiratietermijn. Deze lopen van 5, 10 en 30 jaar, afhankelijk van de zwaarte van het misdrijf, gerelateerd aan het wetboek van strafvordering.
Een ‘criminele loopbaan’ van een persoon kan dus over een lange periode worden bekeken. Ook oude processen verbaal kunnen na een lange periode nog worden teruggezien, mits uiteraard goed geregistreerd.

HKS, een unieke gegevensverzameling

HKS is een informatiesysteem dat informatie bevat over verdachten, processen verbaal van aangifte en processen verbaal van oplossing en de relaties daartussen. Het primaire doel van HKS (Herkenningsdienstsysteem) is de ondersteuning bij het werkproces opsporing door te voorzien in raadpleeg- en zoekmogelijkheden op personen (bekende daders) tegen wie ter zake van een gepleegd misdrijf proces verbaal is opgemaakt. HKS voorziet tevens in de registratie van processen verbaal van aangifte (onbekende daders). Hierin worden o.a. de modus operandi en de genummerde goederen vastgelegd. HKS verschaft de politie achtergrondinformatie over personen die wegens een misdrijf met de politie in aanraking zijn gekomen. Geregistreerd worden o.a. personalia, adresgegevens, signalement, gevarenclassificatie, antecedenten en de modus operandi via de aan de persoon gekoppelde opgeloste pva’s. HKS vormt een van de mogelijkheden om de ontwikkelingen in de criminaliteit te volgen t.b.v. management en statistiek.

Functionaliteiten HKS:
Deze omvat ondermeer:

  • invoeren en onderhouden van persoonsgegevens;

  • invoeren en wijzigen van delictgegevens PV-aangifte (PVA);

  • invoeren en wijzigen van delictgegevens PV-opsporing (PVO);

  • koppelen van personen aan delicten;

  • verkorte bevraging van personen via KENO-code;

  • uitgebreide bevraging van personen en delicten in PVA’s en PVO’s;

  • bevraging op signalementen, modus operandi en trefwoorden;

  • interregionaal bevragen via de CVI (centrale verwijsindex);

  • rapporteren uitgebreide persoonsgegevens;

  • vervaardigen diverse overzichten via lijstfuncties.

In HKS zijn verder aanwezig:

  • verhuismodule voor informeren nieuwe woonregio van persoon met antecedenten;

  • schoningsprocedures voor personen, PVA’s, Sepot en Haltzaken;

  • onderhoud autorisatiegegevens;

  • onderhoud referentiegegevens en tabellen;

  • beheer locatiegegevens (plaatsen, gemeenten, straten);

  • aanmaken van extractiebestanden t.b.v. statistieken (DEX);

  • uitgebreide logging van toegang en systeemgebruik;

  • bevragingsdatabase voor gebruik HKS (o.a. wie, wanneer, doel);

  • voorziening ten behoeve van registratie in VPS (vermiste personen);

  • voorziening ten behoeve van voorlopige opname in HKS.



De ontstaansgeschiedenis voltrok zich voordat Internet in Nederland bestond. Dat is waarschijnlijk de reden dat er wel artikelen zijn te vinden over het gebruik van HKS als database voor onderzoeken maar niet over de applicatie zelf.

Doordat HKS 27 instanties kent, voor iedere politieregio, de KMAR en de KLPD en omdat deze alle met elkaar gekoppeld zijn is het applicatiebeheer bewerkelijk. Vanaf 2008 wordt er opnieuw een poging gedaan om HKS te vervangen door een centraal systeem.